Grensoverschrijdend gedrag
Sporten en grensoverschrijdend gedrag. Ze zouden geen enkele relatie met elkaar moeten hebben. Maar helaas is dat niet waar. Ook binnen de sportwereld vinden incidenten plaats variërend van seksueel getinte opmerkingen tot aanrandingen, pesten, bedreigingen, discriminatie, mishandeling en belediging.
Met grensoverschrijdend gedrag bedoelen we omgangsvormen die door de persoon, die het ondergaat als gedwongen en/of ongewenst wordt ervaren.
Grensoverschrijdend gedrag in de sport is elke vorm van gedrag of toenadering, in verbale, non verbale, digitale of fysieke zin, die:
- door de persoon, die het ondergaat als gedwongen en/of ongewenst wordt ervaren
en/of
- als doel of gevolg heeft de waardigheid van de persoon aan te tasten
én
- plaatsvindt onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het beoefenen van de sport waar de spelregels/reglementen niet in voorzien.
Advies omgangsregels
Het is belangrijk om omgangsregels vast te leggen als sportvereniging. Ze bieden handvatten voor leden om grensoverschrijdend gedrag te signaleren.
Maak de omgangsregels samen met je leden
Binnen sportverenigingen heb je te maken met intimiteit. Bij veel activiteiten is er sprake van lichamelijk contact. Gedacht kan worden aan het stoeien, in kleine ruimten vertoeven en het douchen in gemeenschappelijke ruimten. Het actief hanteren en uitdragen van omgangsregels helpt om overschrijding van grenzen te voorkomen.
Voorbeelden van omgangsregels
In het NFB Integriteitsbeleid vind je een aantal voorbeelden van omgangsregels voor alle leden. Deze kun je gebruiken om samen met leden van je sportvereniging omgangsregels op te stellen. Het proces is hierin essentieel. Denk er ook aan om de omgangsregels onder de leden van de sportvereniging bekend te maken, bijvoorbeeld via de website, e-mail of in het clubblad.
Gedragsregels seksuele intimidatie
De Nederlandse Frisbee Bond neemt seksuele intimidatie serieus en heeft gedragsregels opgesteld die zijn gericht op trainers/ coaches/ begeleiders/ kaderleden. De gedragsregels geven aan waar de grenzen liggen in het contact tussen begeleider en sporter, en zijn anders dan omgangsregels afdwingbaar. Als een of meerdere gedragsregels overtreden wordt dan kan de NFB een tuchtprocedure met tuchtrechtelijke sancties als gevolg starten. Zie ook het Tuchtreglement van de NFB.
Deze gedragsregels zijn opgesteld voor begeleiders in de sport aangezien uit cijfers blijkt dat plegers veelal begeleiders zijn en slachtoffers veelal sporter.
De gedragsregels zijn te vinden in het NFB Integriteitsbeleid.
Informatie over grensoverschrijdend gedrag
Grensoverschrijdend gedrag
Sporten en grensoverschrijdend gedrag. Ze zouden geen enkele relatie met elkaar moeten hebben. Maar helaas is dat niet waar. Ook binnen de sportwereld vinden incidenten plaats variërend van seksueel getinte opmerkingen tot aanrandingen, pesten, bedreigingen, discriminatie, mishandeling en belediging.
Met grensoverschrijdend gedrag bedoelen we omgangsvormen die door de persoon, die het ondergaat als gedwongen en/of ongewenst wordt ervaren.
Grensoverschrijdend gedrag in de sport is elke vorm van gedrag of toenadering, in verbale, non verbale, digitale of fysieke zin, die:
- door de persoon, die het ondergaat als gedwongen en/of ongewenst wordt ervaren
en/of
- als doel of gevolg heeft de waardigheid van de persoon aan te tasten
én
- plaatsvindt onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het beoefenen van de sport waar de spelregels/reglementen niet in voorzien.
In het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende, sociaal onveilige, of kwetsende situatie wordt gecreëerd, waaronder mede begrepen seksueel misbruik, discriminatie, pesten, mishandeling.
Wanneer we het hebben over grensoverschrijdend gedrag is de ervaring van de sporter leidend. Dit wil zeggen dat wanneer een sporter zegt ongewenst gedrag te ervaren deze uiting serieus genomen moet worden. Globaal gezien onderscheiden we de volgende gedragingen als grensoverschrijdend gedrag:
1. Seksuele Intimidatie
Onder seksuele intimidatie wordt verstaan: enige vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie (duiding) dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd. Onder seksuele intimidatie, zoals vermeld in lid 1, zijn mede begrepen de in de artikelen 239 t/m 250 (Titel XIV: Misdrijven tegen de zeden) van het Wetboek van Strafrecht strafbaar gestelde feiten. (bron: blauwdruk SI)
Cijfers en feiten: Op het gebied van seksuele intimidatie zijn inmiddels vele bonden actief en er zijn veel preventieve en repressieve instrumenten in de sport. De precieze aantallen incidenten van seksuele intimidatie in de sport zijn niet bekend. Bij het telefonische Hulplijn van NOC*NSF (die per 20 mei 2014 opgaat in het Vertrouwenspunt Sport) worden jaarlijks tussen de 80-100 meldingen van seksuele intimidatie geregistreerd. Dit is zeker niet een goede weergave van het werkelijk aantal incidenten, dat ligt zeker hoger. Meldingen van seksuele intimidatie gaan jaarlijks vanuit gemiddeld 20 verschillende takken van sport. In 70 procent van de meldingen is het slachtoffer een vrouw, in 30 procent een man. De aard van de meldingen varieert van verbale intimidatie en niet-functionele of ongewilde aanrakingen tot aanranding, verkrachting en langdurig seksueel misbruik. Een derde van alle meldingen bestaan uit deze laatste drie categorieën. Van deze slachtoffers is 95 procent jonger dan 20 jaar en 60 procent zelfs jonger dan 16 jaar. In bijna alle gevallen van seksuele intimidatie bij vrouwen/meisjes en mannen/jongens wordt een mannelijke begeleider beschuldigd.
Voor meer informatie over het tegengaan van Seksuele Intimidatie in de sport, klik hier.
2. Pesten
Pesten betreft alle vormen van intimiderend gedrag met een structureel/herhalend karakter waarbij één of meer personen proberen een andere persoon fysiek, verbaal of psychologisch schade toe te brengen, waarbij de andere persoon zich niet kan verdedigen tegen dit gedrag. Relatief nieuwe manier van pesten is het digitaal pesten.
3. Bedreigen
Pesten, discriminatie en/of belediging wordt bedreigen wanneer de andere persoon er bang van wordt en het een gevoel van onveiligheid veroorzaakt. In tegenstelling tot pesten is bedreiging wél strafbaar. Aan bedreiging hoeft niet altijd stelselmatig pesten, discriminatie of belediging vooraf te gaan. (op basis van NJI, kindertelefoon & meldknop.nl, arboportaal.nl)
4. Discriminatie
Discriminatie is het ongelijk behandelen en achterstellen van mensen op basis van kenmerken die er niet toe doen in een situatie. Er zijn 11 gronden van discriminatie: leeftijd, seksuele gerichtheid, godsdienst en levensovertuiging, etniciteit, geslacht (gender), nationaliteit, handicap of chronische ziekte, politieke overtuiging, burgerlijke staat, soort contract, arbeidsduur. (bron: www.discriminatie.nl, movisie).
5. Mishandeling
Mishandeling is het buiten de spel- en/of wedstrijdsituatie gebruiken van niet functioneel fysiek of psychisch geweld (zoals mishandeling, slaan van, trappen van, het geven van een kniestoot, het toedienen van een kopstoot, het geven van een elleboogstoot, etc.) dan wel het zeer ernstig bedreigen met concreet fysiek en psychisch gewelddadig handelen. (O.b.v. KNVB, arboportaal).
6. Belediging
Belediging kan verbaal, via gezichtsuitdrukking of met gebaren plaatsvinden (bedoeld &
onbedoeld). Het wordt ernstige belediging als het gaat om het opzettelijk aanranden van iemands eer of goede naam, op beledigende wijze, onafhankelijk van de juistheid van de betichting. Belediging van een ambtenaar in functie is strafbaar en ook als het slachtoffer een klacht indient. (bron: op basis van juridisch woordenboek, wiki).
Vertrouwenspunt
Vertrouwenscontactpersoon
De vertrouwenscontactpersoon is binnen de sportbond het eerste aanspreekpunt voor iedereen die een vraag heeft over of te maken heeft met grensoverschrijdend gedrag en hier met iemand over wil praten. Als slachtoffer, als beschuldigde, maar ook als je getuige bent of een ‘niet pluis’-idee hebt bij een situatie. Ook bestuurders kunnen een beroep doen op de vertrouwenscontactpersoon. De vertrouwenscontactpersoon van de Nederlandse Frisbee Bond is te bereiken via vcp@frisbeesport.nl.
Vertrouwenscontactpersoon
Mark Steenhuis
Tel. +31 (0)6 2898 6340
Vertrouwenspunt
Wil je liever met iemand van buiten de Frisbeesport contact opnemen? Dan kan je met de vertrouwenspersonen van NOC*NSF bij het Centrum voor Veilige Sport contact opnemen. Zij doen eerste opvang, maar kunnen ook begeleiding bieden, zowel procedureel als inhoudelijk adviserend. Zowel aan slachtoffer, als aan beschuldigde als aan het verenigingsbestuur of de vertrouwenscontactpersoon. Meer informatie over het Centrum voor Veilige Sport vind je hier.
Je kunt ook anoniem melden via SPEAK UP. Je melding komt dan anoniem terecht bij het Centrum voor Veilige Sport.
Wil je chatten met iemand over grensoverschrijdend gedrag of over zorgen over drugs- of dopinggebruik of matchfixing in de sport dan kan dat met FIER.
Meldprotocol
De meldcode grensoverschrijdend gedrag vind je hier.
VOG aanvragen
Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)
Om de kans op ongewenst gedrag binnen je vereniging te verkleinen, is het verstandig om beoogd kaderleden vooraf goed te toetsen op hun bekwaamheid en mogelijke problemen in het verleden.
Hieronder de verplichtingen en aanbevelingen die onder de verantwoordelijkheid vallen van jullie als vereniging:
-
Verplicht voor iedereen die een 1 op 1 relatie heeft met junioren en/of kwetsbare mensen. Dus in ieder geval trainers, coaches, opleiders en bij spelers/teams die naar trainingsweekenden of toernooien gaan ook de begeleiders die bij de spelers verblijven. Voor junioren wordt aangevraagd met code 84, voor kwetsbare mensen met code 85. We adviseren echter altijd om met de combinatie 84 en 85 aan te vragen. Sterk aanbevolen voor vergelijkbare functies in omgang met senioren (zeker bij dames). Omdat omgang met senioren/junioren/kwetsbaren niet altijd strikt te onderscheiden is, adviseren we ook hier altijd de combinatie 84 en 85 aan te vragen.
-
Zeer sterk aanbevolen voor alle VCP functionarissen. Deze VOG's worden aangevraagd met de combinatie 12, 84 en 85.
-
Sterk aanbevolen voor alle functionarissen die namens de vereniging (financiële) verplichtingen aan kunnen gaan. Dit zijn in de meeste gevallen statutair de bestuursleden. Voor overige kaderleden is het mandaat, en daarmee ook het risico, meestal beperkt en geen VOG noodzakelijk. Voor de bestuurders met het zwaarste mandaat (voorzitter, secretaris, penningmeester) wordt aangevraagd met de codes 12,13, 21, 22, 53 en 71. Voor overige bestuursleden met de codes 12, 22, 53 en 71.
Kosten
Qua kosten zijn alleen de 84 en 85 aanvragen gratis voor trainers en coaches.
De overige VOG aanvragen zijn niet gratis. Hiervoor moet het betreffende kaderlid tijdens de aanvraag € 33,85 afrekenen. We adviseren alle verenigingen echter wel deze kosten voor hun kaderleden te vergoeden (ze kunnen deze dus niet declareren bij de NFB). Dit zijn tenslotte ook kosten die horen bij het zijn van een vereniging met een Goed Sportbestuur en een Veilig Sportklimaat.
VOG aanvragen via Unify
Als verenigingen de VOG aanvraag op de juiste manier via Unify/Nederland Sport laten lopen, dan wordt automatisch voor de juiste kaderleden de juiste VOG aangevraagd. Voor deze service betaalt de NFB € 15,- exclusief BTW per aanvraag (ook voor de "gratis" VOG's). Dit omdat de NFB Goed Sportbestuur en Veilig Sportklimaat belangrijk vinden.
Aanvragen kan eenvoudig via de eigen Unify ledenadministratie. Ook kun je hierin aangeven voor welke functies een VOG verplicht is en de getoonde VOG's vastleggen zodat je zeker weet dat je deze belangrijke controles niet vergeet.
Hoe dit werkt lees je hier
